PALEMKA W DRINKU

KATARZYNA MICHALAK

„W IMIĘ MIŁOŚCI”

WYDAWNICTWO LITERACKIE, KRAKÓW 2013

Ja i Katarzyna Michalak poznałyśmy się po mistrzowsku. Niestety uważam to spotkanie za bardzo nieudane – jedno z najgorszych spotkań z literaturą rodzimą. Ominęły mnie przy tym wszystkie „Zachcianki”, „Poczekajki” i „Owocowe serie”. Trochę z tego powodu, że mam dość kolorowo-słodkawego posmaku w literaturze. A trochę dlatego, że kiedyś, w zamierzchłych czasach, sięgnęłam po jakiś tytuł i po przekartkowaniu odłożyłam z powrotem na księgarnianą półkę – nie ten język, nie ten ton, nie ten temat.

Nie mogłam jednak zostać z tym nieszczęsnym „Mistrzem” pod powiekami. Postanowiłam dać Michalak jeszcze jedną szansę, w nadziei, że jakoś mi te swoje mistrzowskie popisy wymaże z głowy.

Może nie udało się do końca, ale jest lepiej.

„W imię miłości” skusiło mnie też tematyką – z okładki krzyczy „Ania z Zielonego Wzgórza”, wzruszenia, dziesięcioletnia dziewczynka i tajemnica z przeszłości.

Ania jest, owszem, tylko nazywa się Kraska. Przyjeżdża do miejscowości Koniecdrogi, w której mieszka jej dziadek, właściciel Jabłoniowego Wzgórza. Właściwie się nie znają – ona i on, bo mężczyzna wyparł się swojej córki. Kiedyś, dawno temu, ta córka z malutką córeczką prosiła go o pomoc, pukając do drzwi Jabłoniowego Wzgórza, ale okazało się, że drzwi pozostały zamknięte – pan na Jabłoniowy Wzgórzu na zawsze chciał być sam – nie wpuszczać przeszłości, nie mącić tego, co będzie. Sam doszedł do całego swojego majątku i chyba miał obawy, że ktoś chce po prostu przyjść i zabrać mu wszystko, albo choć uszczknąć zbyt duży kawałek. Od tej pory już nie słyszał o swojej córce, a przez to nie zaglądał w oczy swojej wnuczki, Ani. Teraz kolejny raz ktoś kołacze do drzwi i jest to dziesięcioletnia już dziewczynka, która sama pokonała bardzo daleką drogę, która przesiadała się trzy razy z pociągu na pociąg i która teraz stoi przed dziadkiem i błaga, żeby jej nie wyrzucał, bo opieka społeczna ją zabierze. A mama? Mama już nie może się nie opiekować...

Czyta się szybko, czyta się czasem aż zbyt dobrze – naiwności, o święta naiwności! - ale to dla mnie doskonała lektura na lato. Taka, którą można zachlapać sokiem z drylowanych przy okazji wiśni, taka, która może wycisnąć łzę, na równi z młodą cebulką wkrajaną do letnich, nabrzmiałych słońcem pomidorów. Taka, którą można czytać pod drzewem, albo zrywając ogórki. Taka, która pomieści w sobie mnóstwo piasku z plaży nad Bałtykiem albo nad Balatonem – wszystko jedno.

To nie jest dzieło literackie wysokich lotów, to nie jest historia, nad którą się myśli. To lektura czysto rozrywkowa, która ma zająć czas, albo myśli, którą najpierw przeczytasz, a później pożyczysz koleżance na wieczne nieoddanie. Nie ma jak się do niej przywiązać – dlaczego? Bo bohaterowie moim zdaniem są nieprawdziwi. Dziesięcioletnia Ania, która przyjeżdża na Jabłoniowe Wzgórze – to już gdzieś było, tamta miała rude włosy, była pierwszą Anią w literaturze i nikt nie podrobi: jej śmiechu, entuzjazmu dla świata i ciężkich przeżyć. Nikt nie będzie tak dorastał, jak ona i nikt, absolutnie nikt nie będzie miał takich jak ona przygód. Nie warto nawet próbować, bo można się narazić na śmieszność. Albo na taki uśmiech z politowaniem. Jest też przystojny, choć już nie najmłodszy Ned, który owszem, ma dość ciekawą historię, ale za to powód jego pojawienia się na Jabłoniowym Wzgórzu, jest tak naciągany, że wolałabym zobaczyć go w innej historii. I jest jeszcze dziadek – hodowca koni, którego okazy kupuje arabski szejk, a turyści wynajmują u niego luksusowe pokoje tylko na tydzień, bo na więcej się nie zgadza. Najszczerszą, najbardziej naturalną osobą jest Weronika, dziennikarka, która wynajęła pokój na Jabłoniowym Wzgórzu, by pisać powieść. To osoba, której uczucia są bardzo ludzkie, nie papierowe, której łzy mogą faktycznie zmoczyć rękę, trzymającą książkę, a motywacje są jak najbardziej ziemskie, a nie księżycowe.

Najgorszą wadą tej książki jest jednak dla mnie język – czasem tak banalny, czasem tak wyświechtany, jakby po tej powieści przegalopowało tysiąc koni.

Nie mniej jednak nie czytało się tak źle, jak się obawiałam – w pewnym momencie wciągnęła mnie akcja i nawet trochę przestało mi przeszkadzać to wszystko, co w tej książce mi się nie podoba. Odrzuciłam poznanie, mądrości i rolę literatury w moim życiu na rzecz zwykłego, niczym niezmąconego relaksu w czystej postaci – z palemką w drinku i „all that jazz”. I jak przestałam się z tą książką zmagać, to po prostu ją sobie w spokoju przeczytałam.

I na pewno zapoczątkuję swoim egzemplarzem łańcuszek – pożyczę komuś, ten ktoś komuś następnemu, i następnemu, a ten czwarty w kolejce na pewno sięgnie po całą „Owocową serię” Michalakowej. I o to przecież chodzi – że jedni w wakacje czytają romanse, a inni Kierkegaarda...

[Książkę otrzymałam dzięki uprzejmości Wydawnictwa Literackiego]

Premiera 14.08.2013