środa, 12 stycznia 2011

O TYM JAK SIĘ TRACI


CAROL DRINKWATER
„SEZON NA OLIWKI”
(TŁ. HANNA PASIERSKA)
WYDAWNICTWO LITERACKIE, KRAKÓW 2010 

Ta książka trafiła do mnie w złym momencie. Opleciona własną życiową siecią, z której nie mogę wyjść, połową ciała dałam się jeszcze wplątać w tę misterną, czarną sieć Carol. 
Bo to miała być książka antidotum – takie jak do tej pory perypetie cudzoziemców odnawiających starą, zaniedbaną posiadłość. Pierwsza część poniekąd taka była, więc tego mniej więcej spodziewałam się po drugiej. Tymczasem okazała się książką psychologiczną, książką terapią, książką – zapisem smutków, strat, pożegnań, upadków. 
W drugiej części Carol i Michele wciąż starają się o certyfikat AOC, czyli certyfikat stwierdzający, że ich oliwa ma najwyższą jakość. Przebijają się przez góry dokumentów, pukają do wciąż nowych urzędów, muszą znaleźć nawet różdżkarza, który stwierdzi, czy na ich posiadłości jest źródło. Są zapracowani, ale szczęśliwi. Tymczasem w ciele Carol zaczyna rosnąć mała, trzecia istotka… 
Początek tej książki to zapis euforycznego szczęścia, zapis szalonej, niepohamowanej radości, zapis śmiejącego się świata i śmiejących się bohaterów, pomimo przeciwności i pomimo wszystko. 
Jest taka romantyczna scena, gdy Carol przyjmuje pracę w Londynie, nikomu nie mówi o tym, że jest w ciąży, bo jest z pochodzenia Irlandką, bo jest przesądna i trochę dlatego, że jest zazdrosna o swoje szczęście. Michel pracuje w zupełnie innej części świata, ale w drodze z jednego kontynentu na drugi, niezapowiedziany, zjawia się u Carol tylko na 5 minut, żeby dać jej ogromny bukiet róż, w który zaplątany jest cienki złoty łańcuszek - wyraz radości, że są we troje. 
Ale przychodzi moment, gdy tekst odwraca się o 180 stopni – zadziwiona byłam, że teraz litery też idą prosto, że nie trzeba przewrócić książki do góry nogami, że ciągle jeszcze czytam. Poronienie, ból, nienawiść do siebie i świata.
I tu, dość symetrycznie, pojawia się scena, gdy Michel przynosi Carol pęk papryczek chilli, przewiązany wstążką, mówiąc, że kwiatów pewnie już ma dość. Bo papryczki chilli są ostre i wyciskają łzy. Bo wtedy, gdy traci się dziecko, gdy traci się cały świat, są chyba najlepszymi kwiatami. Ale dla mnie ten gest oznaczał także – coś traciliśmy, jesteś inna, ja jestem inny, ale nadal mam powody, by przynosić Ci kwiaty. Bo papryczki są też niewiarygodnie piękne, krwistoczerwone, gładkie w dotyku.
To nie jedyna strata w tej książce, ale to ta największa, przez pryzmat której będzie się toczyć cała narracja, już do końca. 
To książka bez egzaltacji. Szczera. Czasem szczera do bólu, odkrywająca zakamarki kobiecej duszy, które chętnie każda z nas pozostawiłaby w ukryciu. To książka pełna odwagi, bo nie każdy zdobyłby się na napisanie właśnie takiej. 
Pomiędzy opowiadaniem siebie, Carol rzuca garść informacji na temat Lazurowego Wybrzeża, na temat pszczół, na temat oliwek, motyli, ziół i wody. Widać, że to osoba, która chce się uczyć, chce poznawać, chce badać, chce chłonąć. A przede wszystkim docenia lokalność, tubylcze obyczaje, całą bogatą tradycję tego zakątka świata, rodowód ludzi tu mieszkających.
To, co w tej książce podoba mi się najbardziej, to fakt, że autorka sama nie pretenduje do miana tubylca, nigdy nie twierdzi, że jest Prowansalką, że kiedykolwiek mogłaby nią być. Oczywiście, że chce być zaakceptowana, ale raczej na poziomie poznania i oddania siebie swojej ziemi, nie na poziomie bycia kameleonem i wchodzenia w cudzą, niepasującą skórę. Poznaje i to daje jej prawo do bycia w tym miejscu.
Ta część podobała mi się bardziej, niż pierwsza, jest mocniejsza, prawdziwsza, soczystsza. Jest książką lekarstwem, bo Carol mówi, że „Dom to nasz azyl przed światem. Nie tylko dlatego, że stoi samotnie na wzgórzu, cofnięty od drogi i chroniony przez tuziny czcigodnych, tajemniczych drzew oliwkowych oraz skromnych kilka hektarów tarasowatego gruntu. To miejsce, gdzie możemy z Michlem być razem; gdzie istniejąca między nami więź może się rozwijać i przybierać własny kształt; gdzie możemy być wspólnotą, n a m i, a zarazem niezależnie stwarzać siebie jako jednostki; gdzie możemy odzyskiwać siły, lizać rany i opatrywać się nawzajem po ciosach, klęskach i zawodach życia.” [s.249-250]
Ale to recepta wyłącznie dla Carol, ja swojej na tę chwilę jeszcze szukam.

Moja ocena: 4,5/6

[Książkę otrzymałam dzięki uprzejmości Wydawnictwa Literackiego]

4 komentarze:

  1. Przeszłam już kilka razy koło tej książki i nigdy jej nie wzięłam do rąk, w sumie nie wiem nawet czemu. Chyba skojarzyła mi się zbytnio z książką o jedzeniu. Dzięki Tobie przyjrzę się jej bliżej. Dzięki :)

    OdpowiedzUsuń
  2. A jedzenia bardzo mało - jak na taką książkę. Trochę pachnącego chleba, bagietek i koziego sera, ciut miodu lawendowego i wino, wino, wino... no i oliwa, siłą rzeczy. Ale w ogóle to mało. Dużo bólu, więc ostrzegam przed czytaniem, gdy boli coś w sercu - nasz ból zwielokrotnia...
    Pozdrawiam Virginio, dzięki Twojemu komentarzowi zaglądam ostrożnie do ciebie i staję zadziwiona... Ładnosłownie i Ciebie...

    OdpowiedzUsuń
  3. Hm... sama czytam teraz książkę o... oliwkach ;P To taka mała dygresja z mej strony :)

    pozdrawiam serdecznie :)

    OdpowiedzUsuń
  4. Piękna recenzja.
    Zachęciłaś mnie do książki, na którą bez Twojej receznji, nigdy bym nie spojrzała.

    OdpowiedzUsuń