POLSKIE PÓŁKI Z KSIĄŻKAMI

MARIA RODZIEWICZÓWNA

„LATO LEŚNYCH LUDZI”

CZYT. ZOFIA GŁADYSZEWSKA

AGENCJA ARTYSTYCZNA MTJ, WARSZAWA 2010

Prawie każdy Polak ma tę książkę na półce. Można ją kupić prawie w każdym antykwariacie. Stoi w kilku egzemplarzach w każdej bibliotece.

„Lato leśnych ludzi”.

U mnie na półce w kieszonkowym wydaniu, w białej, niezachęcającej okładce. Nigdy do tej pory nieczytana. Trochę jak wyrzut sumienia, bo wciąż chciałam i zawsze usuwałam w cień. No i w końcu zdecydowałam się na audiobooka w świetnym wykonaniu Zofii Gładyszewskiej.

Jestem oczarowana!

Jestem głęboko wzruszona!

Pochłonięta tym światem, którego chyba już nie ma (no bo gdzie? Mazury? Rospuda? Jakieś miejsce na ziemi, którego nie znam i nigdy nie poznam, bo nie jestem człowiekiem lasu?)

Rodziewiczówna opisała lata dwudzieste w Polsce niedostępnej dla każdego. Napisała o leśnych ludziach. Głównymi bohaterami są Żuraw, Pantera i Rosomak. Gdy lody pękają na rzekach, gdy zlatują do Polski pierwsze patki, gdy znika po trochu roztapiająca się zima, do głuszy leśnej trafiają wszyscy trzej, żeby razem zamieszkać w chacie, takiej głęboko w lesie, głęboko w zieleni, w ciszy miasta, ale w hałasie natury. Żyją tym, co upolują, co zbiorą, co znajdą wśród runa leśnego, na gałęziach, w rzece. Jest ten, co lubi gotować, ten, co znika, żeby szperać w ptasich gniazdach i rozbudowywać swoją kolekcję ptasich jaj i ten, który robi wszystkim domownikom psoty. Życie sielskie, anielskie... Nago w lesie, z butami uplecionymi własnoręcznie, z rybą, wyławianą rękoma z rzeki... I z honorem, który najważniejszą cechą i z miłością do świata, do zwierząt, do ludzi, ale tylko takich, którzy są godni szacunku. Do ich leśnej chatki trafia młody rekrut, miejski szesnastolatek, który trochę przez przypadek, a trochę z konieczności musi poznawać las. Jednak im głębiej w jego progi, tym bardziej jest zaczarowany, ciekawy i tym mocniej chce zdobyć miano „leśnego ludzia”. A my dzięki niemu idziemy przez wszystkie szczeble tej leśnej kariery i sprawdzamy, jakim człowiekiem trzeba być, żeby zasłużyć na zaszczytne miano i na przydomek godny leśnego człowieka – adept jest początkowo „Cotem”, ale nie znosi tego przezwiska i pragnie zasłużyć na coś, co go uwzniośli i uskrzydli.

Ta powieść cała gra, cała śpiewa, cała tańczy rozwibrowanym runem i drgającymi liśćmi drzewa, szumem pszczół, a na język spływa smakiem świeżego miodu, kradzionego prosto z ula.

Chciałam zamieszkać w tej książce, zaszyć się tam, aby posłuchać letniej burzy, wykąpać się w letnim deszczu, zjeść ziemniaka, przyniesionego prosto z grządki. Chciałam wziąć w siebie całe to lato, całe to gorące, słońce i nawet zimniejsze dni i ugryzienia owadów, albo węży. I ramiona obolałe od pracy. Od pielenia grządek. Od machania łopatą. Od żęcia zboża. Chciałam, żeby jeszcze był gdzieś taki świat, takie oddychanie, taka trawa...

Słuchałam tej powieści głównie na spacerach – idąc lasem, parkiem. Nieświadomie zaczynałam obserwować kaczki na stawku. Albo nagle zdawałam sobie sprawę, że stoję i obserwuję mrowisko.

Szukałam swoich prywatnych skrawków raju w miejskiej scenerii, swoich zielonych listków, swoich prawdziwych smaków.

Wiem, że nie mogłabym być leśnym ludziem. Za mało we mnie determinacji, hartu ducha, za dużo w żyłach płynie miejskiego smogu, za bardzo jestem przyzwyczajona do księgarni, sklepów, tramwajów i bruku. Ale jest też, obok tego wszystkiego, ta tęsknota, dojmująca, do świata, który może być czysty, do poezji zamkniętej w źdźble trawy, do ziemi, wyczuwanej gołą stopą.

Zaczadzona jestem świeżym powietrzem w „Lecie leśnych ludzi”. Zaczadzona głosem Gładyszewskiej – statecznym, znajomym, trochę z przeszłości, który świetnie pasuje do czytania Rodziewiczówny. Zaczadzona jestem tą książką. Nie wykasowuję jej z mojego odtwarzacza, zostawiam, żeby wrócić w jakiś szary dzień, w jakąś jesień, w zimę, żeby znów pooddychać...